تشخیص سرطان سینه
Breast cancer Diagnosis
برست کنسر از بیماری هایی است که زمان تشخیص و تشخیص صحیح نوع سرطان در موفقیت آمیز بودن نتیجه درمان بسیار موثر است در نتیجه تصمیم گرفتیم تا بررسی کاملی در مبحث تشخیص سرطان سینه داشته باشیم.
درخواست مشاوره تخصصی
برای درخواست مشاوره توسط دکتر وحید حریری جراح پستان فرم زیر را پر کنید.
اهمیت تشخیص زود هنگام سرطان سینه
سرطان پستان در مسیر تهاجمی که به بدن می کند، چند مرحله دارد شامل ورود به سیستم لنفاوی زیر بغل یا عبور از سیستم خونی به نقاط دور بدن مثل مغز و ریه. معمولاً در این هنگام قابل درمان کامل نیست و بیشتر درمان ها برای افزایش طول عمر بیمار است. معمولاً در تومورهای سرطانی که اندازه آن ها از 2-1.5 سانتی متر می گذرد، بیشتر این اتفاق می افتد و در اندازه های کوچکتر احتمال وقوع گذر به نقاط دیگر بدن کمتر است.
به همین علت برای ما بسیار اهمیت دارد که سرطان های پستان را در حالی که کوچک تر هستند، زودتر تشخیص دهیم.
معمولاً در معایناتی که خود افراد انجام می دهند، می توانند توده های 2.5-2 سانتی متر را خودشان لمس کنند. پزشکان با توجه به اندازه و سفتی سینه توده های 1.5-1 سانتی متر را می توانند لمس کنند. در نتیجه سونوگرافی و ماموگرافی به خصوص برای توده های کوچکتر اهمیت پیدا می کند.
چگونه سرطان سينه را تشخيص دهيم؟
آزمایش‌ها و روش های مختلفی برای تشخیص سرطان سینه وجود دارد، مثل آزمایشات خون و یا انجام کارهای تصویربرداری مثل:
- سونوگرافی سینه
- معاینه پستان
- نمونه برداری (بیوپسی)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی پستان (MRI)
به طور کلی بسته به شرایط شما ممکن است از آزمایش ها و روش های دیگری نیز استفاده شود.
آزمایش خون برای تشخیص سرطان سینه
آزمایش خون برای تشخیص سرطان سینه استفاده نمی شود، اما می تواند به درک سلامت کلی فرد کمک کند. به عنوان مثال، می توان از آنها برای تعیین اینکه آیا فرد به اندازه کافی آمادگی دارد تا بتواند جراحی یا انواع خاصی از شیمی درمانی را انجام دهد، استفاده کرد.
سایر تست های آزمایشگاهی برای سرطان پستان شامل آزمایش خون، ادرار و تومور مارکرها می شوند.
آزمایش خون برای تشخیص سرطان سينه
فاکتورهایی در خون به نام مارکر های سرطانی داریم که در سرطان ها بالا می روند. این مارکر ها برای سرطان پستان هم وجود دارد که 15.3 CA است. به طور عموم توصیه می شود که از مارکرها برای تشخیص استفاده نکنیم. زیرا این مارکر ها درحالی که در بعضی سرطان ها بالا می روند، در بعضی موارد دیگر مانند مصرف برخی داروها یا شرایط خاص مانند افراد سیگاری نیز ممکن است بالا بروند. بنابراین برای بیماری که هیچ علامت و توده ای ندارد، مارکر بالا داشته باشیم، هم خود بیمار به هزینه و دردسر می افتد و هم پزشک درست نمی رسد.
اهمیت این مارکرها بیشتر در مواردی است که ما یک توده سرطانی داشتیم، درمان کردیم و بعد از درمان میخواهیم بررسی کنیم که عود نکند. در این مواقع معمولا از مارکر ها استفاده می کنیم. اما معمولا مارکر ها در تشخیص اولیه در فردی که هیچ سابقه ای ندارد و فرد نرمالی است، کمک کننده نیستند. تنها موردی که گاهی برای تشخیص های اولیه در افراد سالم از مارکر استفاده می شود، CA-125 است که معمولا در تومورهای تخمدانی افزایش پیدا می کند و گاهی آن را بصورت عادی در آزمایشات برای خانم ها میخواهیم.
سونوگرافی برای تشخیص سرطان سینه
معمولاً سونوگرافی در مرحله بعد برای تعیین ماهیت توده ای که در ماموگرافی دیده می شود و یا در سینه هایی که قوام بسیار زیادی دارند و در ماموگرافی دقیق نمی افتند، بسیار کمک کننده می باشد. نقطه ضعف آن نسبت به ماموگرافی کمتر نشان دادن میکروکلسیفیکاسیون ها در شروع اولیه ضایعات پستان است.
سونوگرافی پستان تصاویر دقیقی از بافت پستان ایجاد می کند. این تست می تواند نشان دهد که توده یک کیست پر از مایع (معمولا غیرسرطانی) یا یک توده جامد است که نیاز به آزمایش بیشتری دارد.
پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که فقط در صورتی که زیر 35 سال سن دارید، سونوگرافی سینه انجام دهید یعنی تشخیص سرطان سینه با سونوگرافی برای زیر 35 سال توصیه می کنند. این به این دلیل است که زنان جوان سینه های متراکم تری دارند، به این معنی که ماموگرافی به اندازه سونوگرافی در تشخیص سرطان موثر نیست.
ماموگرافی برای تشخیص سرطان سینه
مامو گرافی سینه یک عکس رادیوگرافی از پستان است. تجربه نشان داده است که ماموگرافی در خانم هایی که حدود 50-40 سال هستند، با توجه به بالا بودن قوام پستان تصاویر خوبی نمی دهد. اما در خانم های مسن ماموگرافی تصاویر بسیار خوبی می دهد، زیرا بافت سینه آن ها قوام خوبی ندارد و کمرنگ می افتد و ما همه ضایعات را می بینیم.
حتی ممکن است در غربالگری خانم های مسن تر ماموگرافی کفایت کند. اولتراسوند از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصویری از داخل سینه ها استفاده می کند و هر گونه توده یا ناهنجاری را نشان می دهد. متخصص پستان شما همچنین ممکن است در صورت نیاز به دانستن اینکه آیا یک توده در سینه شما جامد است یا حاوی مایع است، سونوگرافی پستان را پیشنهاد کند. در حقیقت تنها نقطه ای است که ماموگرافی به سونوگرافی ارجحيت دارد، وجود رسوبات ریز کلسیم یا میکروکلسیفیکاسیون است. اگر رسوبات ریز کلسیم شکل خاصی داشته باشند, می توانند نشان دهنده وجود یک ضایعه سرطانی پستان یا شروع ایجاد آن باشد.
نمونه برداری (بیوبسی) برای تشخیص سرطان سینه
بیوپسی یا برداشتن نمونه ای از سلول های پستان برای آزمایشات تنها راه قطعی برای تشخیص سرطان سینه است. در این آزمایش، بافت یا مایعی را از سینه خارج می کنند تا در زیر میکروسکوپ بررسی شود و آزمایش های بیشتری روی آن انجام شود.
بیوپسی آزمایشی است که نمونه ای از سلول ها از سینه شما گرفته می شود و برای بررسی سرطانی بودن آن آزمایش می شود. همچنین ممکن است نیاز به اسکن و آزمایش سوزن بر روی غدد لنفاوی زیر بغل (زیر بغل) داشته باشید تا ببینید آیا این غدد نیز تحت تأثیر قرار می گیرند یا خیر. نمونه برداری را می توان به روش های مختلفی انجام داد و نوع آن بستگی به دانسته های پزشک در مورد وضعیت شما دارد:
- آسپیراسیون سوزنی
آسپیراسیون سوزنی ممکن است برای آزمایش نمونه ای از سلول های سینه شما برای سرطان یا تخلیه یک توده کوچک پر از مایع (کیست خوش خیم) استفاده شود. در این روش پزشک شما از یک سوزن کوچک برای استخراج نمونه ای از سلول ها، بدون برداشتن هیچ بافتی استفاده می کند.
- بیوپسی سوزنی
بیوپسی سوزنی رایج ترین نوع بیوپسی است که نمونه ای از بافت از توده ای در سینه با استفاده از یک سوزن بزرگ گرفته می شود. پزشک ممکن است به شما پیشنهاد کند که یک نمونه برداری با سوزن هدایت شده انجام دهید، که معمولاً با سونوگرافی یا اشعه ایکس یا گاهی اوقات MRI هدایت می شود تا تشخیص دقیق تر و مطمئن تری از سرطان به دست آورید. این روش می تواند آن را از هر گونه تغییر غیر تهاجمی در سینه ها متمایز کند.
- بیوپسی با کمک خلاء
بیوپسی به کمک خلاء که به نام بیوپسی ماموتوم نیز شناخته می شود، نوع دیگری از بیوپسی است. در طول عمل، یک سوزن به یک لوله ساکشن ملایم متصل می شود که به گرفتن نمونه و پاکسازی هرگونه خونریزی از ناحیه کمک می کند.
غربالگری سرطان سینه
به روش هایی که برای پیداکردن توده های پستان استفاده می شود، روش های غربالگری می گویند. در واقع ما در بین جامعه جستجو می کنیم تا افرادی به این بیماری دچار هستند را زودتر شناسایی کنیم. 3 روش مهم غربالگری وجود دارد:
- معاینه توسط خود بیمار یا توسط پزشک
- ماموگرافی
- سونوگرافی
تشخیص سرطان سینه در منزل
معاینه توسط خود بیمار بسیار موثر است. درحالی که یکی از بهترین روش ها این است که مواقعی که پوست لیز است مانند مواقعی که شخص در حمام است، می تواند با زدن مقداری صابون روی دست، قسمت های مختلف سینه را معاینه کند تا یک توده را در صورت وجود با دستش لمس کند. راه دیگر نحوه معاينه سينه در خانه این است که با دراز کشیدن به پشت شروع کنید. در صورت دراز کشیدن، بررسی تمام بافت سینه آسان تر است:
- دست راست خود را پشت سر خود قرار دهید. با انگشتان میانی دست چپ، به آرامی و در عین حال محکم با حرکات کوچک به سمت پایین فشار دهید تا کل سینه راست را بررسی کنید.
- بعد، بنشینید یا بایستید. زیر بغل خود را نیز با دقت لمس کنید.
- به آرامی نوک سینه را فشار دهید و ترشحات را بررسی کنید. این روند را روی سینه چپ تکرار کنید.
- در مرحله بعد جلوی آینه بایستید و بازوهایتان را کنارتان بگذارید. مستقیم و در آینه به سینه های خود نگاه کنید. به دنبال تغییراتی در بافت پوست باشید، مانند فرورفتگی، چروکیدگی، فرورفتگی یا پوستی که شبیه پوست پرتقال است.
- همچنین به شکل و طرح کلی هر سینه توجه کنید.
- بررسی کنید که آیا نوک پستان به سمت داخل می چرخد یا خیر.
- همین کار را با دست هایتان که بالای سرتان قرار دارند انجام دهید. هدف شما این است که به لمس سینه خود عادت کنید. این به شما کمک می کند تا هر چیزی جدید یا متفاوت را پیدا کنید.
خودآزمایی سرطان سینه
بهترین زمان برای انجام معاینه ماهیانه سینه حدود 3 تا 5 روز پس از شروع قاعدگی است. بنابراین هر ماه در همان زمان این تست را انجام دهید. چرا که سینه های شما در این دوره از چرخه ماهیانه شما چندان حساس نیستند. اگر یائسه شده اید، تست خود را هر ماه در همان روز انجام دهید.
برای برداشتن سینه بعد از تشخیص سرطان سینه و نحوه بازسازی سرطان (انکوپلاستی) ویدئو زیر را از دکتر وحید حریری ببینید.
تغییرات ظاهری سینه که نشانه دهنده سرطان پستان هستند
فاکتورهایی که از لحاظ ظاهری ما را مشکوک می کند که یک بیمار ممکن است تومور پستان داشته باشد شامل:
- قرمز شدن رنگ پوست در پستان
- لمس توده
- ظاهر پوست پرتقالی
- لمس توده در زیربغل
- ترشحات خونی یا گلبهی نوک سینه
این موارد ما را به شک می اندازد که ما مجبوریم کارهای اضافه تری انجام دهیم.
تشخيص سرطان سینه در مردان
در مورد سرطان پستان در آقایان تقریبا همان روش های تشخیصی مانند سونوگرافی و ماموگرافی کمک کننده است. معمولا آن را خودشان به صورت توده لمس می کنند. تفاوت چندان مهمی از لحاظ درمان یا روش های تشخیصی با خانم ها ندارند.
معنی بایردز در تشخیص سرطان پستان
بحث دیگری که خیلی مطرح می شود کلمه ای است که در سونوگرافی ها و ماموگرافی ها دیده می شود. این کلمه BIRADS است. در حقیقت تمام تصاویری که در پزشکی مانند رادیولوژی، ماموگرافی، ام آر آی و سونوگرافی می گیریم، یک نوع سایه هستند. ما هیچوقت خود آن ضایعات را نمی بینیم. در حقیقت BIRADS تقسیم بندی سایه ها است که در طول سال ها انجام شده است و شامل درجاتی است. مشخص شده است که بعضی از این سایه ها هستند که هیچوقت سرطانی نمی شوند.
در حقیقت اگر توده ها این نوع سایه را داشته باشند، ما می توانیم اطمینان پیدا کنیم که سرطانی نیستند و درجه 2 هستند. بعضی از توده ها که سایه هایشان شکلی دارد که ما به آن ها درجه 3 یا B3 یا BIRADS 3 می دهیم، زیر 1 درصد ریسک بدخیمی دارند. معمولا به این افراد به غیر از موارد نادر توصیه می شود که هر 6 ماه یک بار سونوگرافی انجام دهند. نوعی که برای ما اهمیت پیدا می کند، نوع B4 است. B4 توده هایی هستند که نوعی از سایه ایجاد می کنند که در آن ها 10 درصد ریسک بدخیمی وجود دارد. در نتیجه تنها روش اضافی ای که داریم این است که یک تیکه یا قسمتی از این بافت یا کل آن را در بیاوریم تا آن 10 درصد را کشف کنیم. معنی 10 درصد این است که از هر 100 نفر که در پستان آن ها چنین سایه هایی دیده می شود، 10 نفر می توانند مبتلا به سرطان باشند. در 90 نفر هم بعد از تست ها مشخص می شود که خوشبختانه ضایعه سرطانی نیست. در نوع B5 و B6 احتمال سرطان بسیار بالا است و باید جدی تر گرفته شود.
درجه بندی سرطان پستان تفاوت استیج و گرید
دو کلمه مختلف دیگر در سرطان پستان به نام های Stage و Grade هم وجود دارد.
Grade: به مقدار وحشی بودن سلول های سرطانی اطلاق می شود. در حقیقت هنگامی که این سلول ها را به صورت جراحی یا به صورت نمونه خارج می کنیم، همکاران پاتولوژیست در معاینه ای که زیر میکروسکوپ انجام می دهند، بر اساس برخی مشخصات و با توجه به شکل سلول های سرطانی تقسیم بندی می کنند که این سلول ها تا چه میزان وحشی هستند. این مسئله با اینکه چقدر زود توده سرطانی را تشخیص دادیم یا چقدر زود آن را خارج کردیم متفاوت است.
Stage: معمولاً 4 تا تقسیم بندی برای آن داریم که نشان دهنده این است که ما چقدر زود سرطان را تشخیص دادیم و تا زمانی که تشخیص دادیم و جراحی کردیم، چقدر گسترش پیدا کرده است. اینکه به کجاها گسترش پیدا کرده است، آیا زیربغل درگیر است، آیا مغز یا استخوان درگیر است و اندازه تومور چقدر است. همه این موارد در Stage نقش دارند. سرطان پستان معمولا در مراحل اولیه توسط متخصصین زنان غربالگری می شود. به این علت که معمولا خانم ها برای غربالگری در رابطه با مسائل زنان و سینه به متخصصین زنان مراجعه می کنند. ممکن است بعضی از آن ها نیز اطلاع داشته باشند و به همکاران جراح پستان مراجعه کنند. اما اگر توده ای مشخص شود و نیاز باشد که بررسی های بیشتری انجام شود، حتی همکار های زنان آن ها را ارجاع می دهند به همکاران جراحی های عمومی یا افرادی که فلوشیپ پستان دارند یا دوره های پستان را گذراندند یا جراح پستان هستند تا ادامه درمان و بررسی ها را انجام دهند.
درخواست مشاوره تخصصی
برای درخواست مشاوره توسط دکتر وحید حریری جراح پستان فرم زیر را پر کنید.
جمع بندی
سرطان پستان یکی از رایج ترین بیماری ها در زنان است. بنابراین انجام منظم خود آزمایی در منزل و انجام تست های آزمایشگاهی بسیار حائز اهمیت است. هرچه سرطان سینه زودتر شناسایی شود درمان به موقع تر و موثرتری انجام خواهد گرفت. در نهایت اگر تشخیص سرطان پستان تایید شود، آزمایشات بیشتری برای تعیین مرحله و درجه سرطان و بهترین روش درمانی انجام می شود و روند درمان تحت نظر پزشک آغاز می گردد.
