لنف ادم تورم ناشی از تجمع مایع در بافت های بدن است. برخی افراد پس از درمان سرطان سینه دچار لنف ادم میشوند. تورم معمولاً بازو را درگیر می کند و می تواند شامل دست و انگشتان نیز باشد. تورم همچنین می تواند سینه، شانه یا ناحیه پشت زیر بغل را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین با توجه به اهمیت این بحث، ما در این مقاله درمورد لنف ادم و درمان آن توضیح خواهیم داد.
لنف ادم
لنف ادم به تورم بافتی اشاره دارد که در اثر تجمع مایع غنی از پروتئین ایجاد می شود که معمولاً از طریق سیستم لنفاوی بدن تخلیه میشود. این بیماری بیشتر بازوها یا پاها را درگیر میکند. اما میتواند. در دیواره قفسه سینه، شکم، گردن و اندام تناسلی نیز رخ دهد. غدد لنفاوی بخش مهمی از سیستم لنفاوی شما هستند. لنف ادم می تواند ناشی از درمان های سرطانی باشد که غدد لنفاوی شما را از بین می برند یا به آنها آسیب می رسانند. هر نوع مشکلی که تخلیه مایع لنفاوی را مسدود کند، میتواند باعث ایجاد لنف ادم شود.
سیستم لنفاوی چیست؟
سیستم لنفاوی شما، بخشی از سیستم ایمنی بدن شما است که وظایف زیادی برعهده دارد. این وظایف شامل محافظت از بدن شما در برابر مهاجمان بیماری زا، حفظ سطح مایعات بدن، جذب چربی های دستگاه گوارش و حذف ضایعات سلولی هستند. انسداد، بیماری یا عفونت میتواند بر عملکرد سیستم لنفاوی شما تأثیر بگذارد. سیستم لنفاوی شبکهای از بافتها، عروق و اندامها است که با هم کار میکنند تا مایع بیرنگ و آبکی به نام لنف را به سیستم گردش خون (جریان خون شما) برگردانند.
روزانه حدود 20 لیتر پلاسما از طریق شریان های بدن و عروق خونی شریانی کوچکتر و مویرگ ها جریان مییابد. پس از رساندن مواد مغذی به سلول ها و بافت های بدن و دریافت مواد زائد آنها، حدود 17 لیتر از طریق رگ ها به گردش خون بازگردانده میشود. سه لیتر باقی مانده از طریق مویرگ ها و به بافت های بدن شما نفوذ میکند. سیستم لنفاوی این مایع اضافی را که اکنون لنف نامیده میشود، از بافتهای بدن شما جمعآوری میکند و آن را به امتداد حرکت میدهد تا در نهایت به جریان خون شما بازگردد.
علت ایجاد لنف ادم چیست؟
لنف ادم اولیه در اثر تغییرات (جهش) در ژن های مسئول توسعه سیستم لنفاوی ایجاد میشود. ژنهای معیوب باعث میشوند قسمتهایی از سیستم لنفاوی که مسئول تخلیه مایع هستند به درستی رشد نکنند یا آنطور که باید کار نکنند. لنف ادم اولیه اغلب در خانواده ها دیده می شود، اگرچه هر کودکی که از فرد مبتلا به این عارضه متولد میشود، خودش به آن مبتلا نمیشود.
لنف ادم ثانویه در افرادی ایجاد میشود که قبلاً سیستم لنفاوی طبیعی داشتند و سپس آسیب میبیند. این میتواند دلایل مختلفی داشته باشد که برخی از شایع ترین علل در زیر توضیح داده شده است:
- جراحی برای سرطان
- رادیوتراپی
رادیوتراپی از دوزهای کنترل شده انرژی بالا (پرتو) برای از بین بردن بافت سرطانی استفاده میکند، اما میتواند به بافت های سالم نیز آسیب برساند. اگر رادیوتراپی برای از بین بردن سلول های سرطانی در سیستم لنفاوی شما نیاز باشد، این خطر وجود دارد که سیستم لنفاوی به طور دائم آسیب ببیند و نتواند مایع را به درستی تخلیه کند.
- عفونت ها
یک عفونت، مانند سلولیت، گاهی اوقات میتواند باعث لنف ادم شود. سلولیت شدید میتواند به بافت اطراف سیستم لنفاوی آسیب برساند و باعث زخم شدن آن شود. فیلاریازیس همچنین میتواند باعث لنف ادم شود. فیلاریازیس لنفاوی یک بیماری انگلی است که توسط کرم های میکروسکوپی و نخ مانند ایجاد میشود. کرم های بالغ فقط در سیستم لنفاوی انسان زندگی میکنند و از تخلیه لنفاوی جلوگیری میکنند. این یک علت شایع لنف ادم در سراسر جهان است.
- التهاب
شرایط پزشکی که باعث قرمز شدن و تورم بافت میشود نیز میتواند به طور دائمی به سیستم لنفاوی آسیب برساند. شرایطی که می توانند باعث لنف ادم شوند عبارتند از:
- اگزما
- آرتریت روماتوئید
- بیماریهای وریدی
بیماریهایی که بر جریان خون از طریق سیاهرگها تأثیر میگذارند میتوانند باعث ایجاد لنف ادم در برخی افراد شوند. وریدهای غیر طبیعی یا آسیب دیده می توانند باعث سرریز مایع از وریدها به فضاهای بافت شوند. این باعث می شود که بخش هایی از سیستم لنفاوی که مسئول تخلیه این مایع هستند را تحت تأثیر قرار داده و در نهایت خسته کند.
- چاقی
چاقی یکی دیگر از علل احتمالی لنف ادم ثانویه است. افرادی که چاق هستند، به ویژه آنهایی که به شدت چاق هستند، در معرض افزایش خطر ابتلا به تورم اعضای بدن هستند. دقیقاً مشخص نیست که چرا این اتفاق میافتد، اما گفته شده است که بافت چربی اضافی به طریقی بر کانال های لنفاوی تأثیر میگذارد و جریان مایع را از طریق آنها کاهش میدهد. در این موارد، کاهش وزن بخش مهمی از درمان است و حتی شروع کاهش وزن میتواند تفاوت زیادی در تورم ایجاد کند.
- تروما و آسیب
در تعداد کمی از موارد، لنف ادم میتواند در اثر آسیب تصادفی به سیستم لنفاوی ایجاد شود. به عنوان مثال، گاهی اوقات ممکن است پس از یک تصادف جاده ای که در آن کبودی گسترده یا از بین رفتن بافت نرم رخ میدهد، اتفاق بیافتد.
- بی حرکتی
حرکت و ورزش به تخلیه لنف کمک میکند زیرا فعالیت ماهیچه های اطراف عروق لنفاوی مایع را به داخل و در امتداد آنها ماساژ میدهد. بنابراین کاهش حرکت میتواند منجر به لنف ادم شود زیرا مایع موجود در سیستم لنفاوی در طول حرکت نمیکند. به عنوان مثال، افرادی که به دلیل بیماری، آسیب عصبی یا آرتریت برای مدت طولانی تحرک محدودی دارند، ممکن است در معرض خطر ادم لنفاوی باشند.
لنف ادم پس از سرطان سینه
درمان سرطان میتواند شامل جراحی برای برداشتن بخش هایی از سیستم لنفاوی باشد. جراح سعی میکند آسیب به سیستم لنفاوی شما را محدود کند، اگرچه این همیشه ممکن نیست. پس از درمان هر سرطانی که غدد لنفاوی برداشته میشوند، خطر خاصی برای ایجاد لنف ادم وجود دارد. برخی از شایعترین سرطانهایی که این اتفاق میافتد عبارتند از:
- سرطان پستان
- سرطان پوست (ملانوم)
- سرطانهای زنان – مانند سرطان دهانه رحم و سرطان فرج
- سرطانهای دستگاه تناسلی – مانند سرطان پروستات یا سرطان آلت تناسلی
درمان لنف ادم
درمان توصیه شده برای لنف ادم، درمان لنفاوی ضد احتقان (DLT) است. DLT درمانی برای لنف ادم نیست، اما میتواند به کنترل علائم کمک کند. اگرچه این روش زمان و تلاش میطلبد، اما میتوان از این درمان برای کنترل لنف ادم استفاده کرد.
پروتز سینه پس از ماستکتومی برای پیشگیری از لنف ادم
اگر به بازسازی سینه به عنوان بخشی از بهبودی خود فکر میکردید، اما لنف ادم اکنون یک نگرانی است، چندین گزینه وجود دارد که باید در نظر بگیرید. دکتر وحید حریری، جراح پستان و فلوشیپ جراحی زیبایی، به سوالات شما در مورد نوآوری در بازسازی از درمان سرطان سینه که به ادم لنفاوی نیز میپردازد، پاسخ میدهد.
خبر خوب این است که هم اکنون میتوانید لنف ادم خود را درمان کرده و سینه خود را بازسازی کنید. بازسازی کامل سینه اتولوگ (TBAR) تکنیکی است که در آن جراح از بافت بدن خود، معمولاً از دیواره شکم («محل اهداکننده») برای بازسازی یک سینه جدید استفاده میکند. بافت منتقل شده شامل برخی از غدد لنفاوی خود از دیواره شکم شما است. هنگامی که این غدد لنفاوی به سینه شما منتقل میشوند، به تخلیه مایع لنفاوی و درمان لنف ادم ناشی از ماستکتومی کمک میکنند. همچنین گزینه های دیگری برای بازسازی سینه وجود دارد که میتوانید با جراح موردنظر خود صحبت کنید.
چه کسانی در معرض ابتلا به لنف ادم هستند؟
لنف ادم اولیه نادر است و تصور می شود از هر 6000 نفر حدود 1 نفر را مبتلا میکند. لنف ادم ثانویه بسیار شایع تر است. لنفودم ثانویه حدود 2 نفر از هر 10 نفر مبتلا به سرطان پستان و 5 نفر از هر 10 نفر مبتلا به سرطان فرج را تحت تاثیر قرار میدهد. از هر 10 نفر مبتلا به سرطان آلت تناسلی، 3 نفر به لنف ادم مبتلا میشوند.
آیا لنف ادم خطرناک است؟
لنف ادم خطر ابتلا به عفونت در ناحیه متورم را افزایش میدهد. این به این دلیل اتفاق میافتد که سلول هایی که از عفونت جلوگیری میکنند نمیتوانند به آن قسمت از بدن شما برسند. همچنین زخم ها ممکن است در قسمتی از بدن که لنف ادم دارد کندتر بهبود یابد. لنف ادم یک بیماری مادام العمر است، اما در بیشتر موارد، تا زمانی که اقدامات مناسب برای درمان آن انجام دهید، تهدید کننده زندگی نیست. برای تعیین بهترین گزینه های درمانی برای شما با پزشک خود مشورت کنید.
جمع بندی
لنف ادم ناشی از تورم بافتی است که در اثر تجمع مایع غنی از پروتئین ایجاد میشود که معمولاً از طریق سیستم لنفاوی بدن تخلیه میشود. پس از درمان هر سرطانی که غدد لنفاوی برداشته میشوند، خطر خاصی برای ایجاد لنف ادم وجود دارد. اما خبر خوب این است که هم اکنون شما میتوانید تحت نظر متخصص مناسب، لنف ادم خود را درمان کرده و سینه خود را بازسازی کنید.