ماموگرافی، یک تصویر رادیوگرافی از سینه است، که نقشی حیاتی در تشخیص توده های سرطانی ایفا می‌کند؛ این روش به عنوان بهترین راه برای تشخیص سرطان سینه، قبل از بزرگ شدن توده‌ها و ایجاد علائم ناخوشایند، در بسیاری از زنان شناخته می‌شود. انجام ماموگرافی به طور منظم، می‌تواند خطر مرگ ناشی از سرطان سینه را به طور قابل توجهی کاهش دهد. در حال حاضر، تشخیص سرطان سینه با ماموگرافی، به عنوان بهترین روش برای بررسی علائم سرطان سینه، در سنین غربالگری شناخته می‌شود.
با توجه به اهمیت این موضوع، در ادامه این مقاله به بررسی جزئیات بیشتر در مورد نحوه و زمان انجام ماموگرافی می‌پردازیم.
ماموگرافی سینه چیست؟
ماموگرافی، به عنوان یک ابزار ضروری در غربالگری سرطان سینه، نقشی حیاتی در حفظ سلامت زنان ایفا می‌کند؛ این روش با استفاده از اشعه ایکس با دوز پایین، تصاویری دقیق از بافت پستان ارائه میدهد، و قادر به شناسایی نواحی یا بافت‌های غیرطبیعی (معمولاً غیرسرطانی یا خوش‌خیم) در سینه است.
مزیت قابل توجه ماموگرافی، تشخیص زودهنگام سرطان سینه، قبل از بروز علائم جدی و زمانی است که درمان به مراتب آسان‌تر و مؤثرتر خواهد بود؛ به همین دلیل، انجام منظم ماموگرافی به عنوان گامی حیاتی، در پیشگیری از سرطان سینه و نجات جان افراد شناخته می‌شود.
روش های تشخیص سرطان سینه با ماموگرافی
همانطورکه گفته شد، تشخیص سرطان سینه با ماموگرافی نقشی کلیدی در حفظ بقاء زنان دارد؛ به‌طورکلی ماموگرافی دو نوع مختلف دارد که عبارتند از:
- ماموگرافی غربالگری؛ در این نوع ماموگرافی، که برای زنان بدون علامت در سنین مناسب انجام می‌شود، به دنبال علائم اولیه سرطان سینه قبل از بروز علائم ناخوشایند می‌گردند؛ این امر فرصتی طلایی برای تشخیص زودهنگام و درمان به موقع سرطان فراهم می‌کند، زمانی که احتمال موفقیت درمان به مراتب بیشتر است.
- ماموگرافی تشخیصی؛ در صورت مشاهده هرگونه ناهنجاری، در معاینه فیزیکی سینه یا بروز علائمی مانند توده، درد، ترشح از نوک پستان یا تغییرات پوست سینه، از ماموگرافی تشخیصی برای بررسی دقیق‌تر این ناهنجاری‌ها استفاده می‌شود؛ این نوع ماموگرافی می‌تواند به تشخیص قطعی یا رد سرطان سینه، و تعیین مراحل بعدی درمان کمک کند.
در حالی که روش های مختلف درمان سرطان سینه، به کاهش مرگ و میرهای مرتبط با این بیماری کمک می‌کنند، تشخیص زودهنگام از طریق ماموگرافی غربالگری نیز، تأثیر بسزایی بر میزان بقا دارد. خوشبختانه بیشتر یافته های ماموگرافی خوش خیم یا غیرسرطانی هستند؛ در واقع، از ر 10 زنی که این تست را انجام می دهند تنها ممکن است یک نفر به آزنایشات اضافی تشخیص سرطان، نیاز داشته باشد.
نکاتی برای انجام ماموگرافی
- سعی کنید هفته قبل از پریود شدن یا در طول پریود ماموگرافی انجام ندهید؛ سینه های شما ممکن است در طول این دوران، حساس یا متورم باشند.
- در روز ماموگرافی از دئودورانت، عطر یا پودرهای مختلف استفاده نکنید؛ این محصولات می‌توانند به صورت لکه های سفید در اشعه ایکس نشان داده شوند.
- برخی از خانم ها ترجیح می دهند به جای لباس، یک تاپ با دامن یا شلوار بپوشند؛ برای انجام ماموگرافی بهتر است از لباس مخصوص رادیولوژی استفاده کنید.
موارد تشخیص سرطان سینه با ماموگرافی
ماموگرافی با دقت 85 تا 90 درصدی، ابزاری قدرتمند در تشخیص زودهنگام سرطان سینه است؛ این روش به پزشکان اجازه میدهد تا ناهنجاری‌های پستان را قبل از رسیدن به حدی که قابل لمس باشند، شناسایی کنند و فرصتی طلایی برای مداخله سریع و درمان به موقع فراهم آورند. به همین دلیل، در صورت مشاهده هرگونه ناهنجاری در معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است انجام ماموگرافی تشخیصی را، برای بررسی دقیق‌تر، و تأیید یا رد تشخیص احتمالی سرطان سینه توصیه کند.
در حالی که ماموگرافی می‌تواند ناهنجاری‌ها و بافت‌های غیرطبیعی در سینه را نشان دهد، این تصاویر به تنهایی قادر به تأیید یا رد وجود سرطان نیستند؛ در واقع، ماموگرافی ابزاری برای کمک به پزشکان، در تصمیم‌گیری، در مورد نیاز به انجام آزمایش‌های اضافی، مانند بیوپسی پستان، است.
بیوپسی پستان، به عنوان معیار طلایی تشخیص سرطان، شامل برداشت نمونه کوچکی از بافت مشکوک و بررسی آن توسط متخصص پاتولوژی در زیر میکروسکوپ است؛ این روش قطعی‌ترین راه، برای تعیین سرطانی یا غیرسرطانی بودن بافت سینه بوده و به پزشکان، این امکان را میدهد، تا در مورد مراحل بعدی درمان، تصمیم‌گیری دقیق داشته باشند.
تشخیص سرطان سینه با ماموگرافی از چه سنی انجام می شود؟
چندین سازمان، از جمله انجمن سرطان آمریکا، ماموگرافی غربالگری سالانه را که از سن 40 سالگی شروع می‌شود، برای همه زنان توصیه می‌کنند؛ زیرا خطر ابتلا به سرطان پستان جدید، با بالا رفتن سن، افزایش می یابد. افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند، ممکن است نیاز به انجام ماموگرافی غربالگری در سنین پایین تر داشته باشند؛ زیرا ممکن است قبل از 40 سالگی به این بیماری سینه مبتلا شوند.
پزشک شما ممکن است غربالگری تکمیلی را با آزمایش های دیگر، مانند MRI پستان، بیوپسی و بر اساس ارزیابی خطر سرطان در شما، توصیه کند. گاهی اوقات، برخی مردان نیز ممکن است به دلیل سابقه خانوادگی خود، سطح خطر بالایی داشته باشند؛ در این صورت ممکن است برای آنها ماموگرافی غربالگری انجام شود.
اگر هر یک از عوامل خطر زیر را دارید، با پزشک خود در مورد زمان شروع انجام و تشخیص سرطان سینه با ماموگرافی غربالگری صحبت کنید:
- سابقه شخصی سرطان سینه
- سابقه خانوادگی سرطان سینه یا تخمدان
- جهش های ژنتیکی ارثی مانند BRCA1 و BRCA2
- برخی بیماری های خوش‌خیم (غیر سرطانی) پستان مانند هیپرپلازی مجرای آتیپیک و یا نئوپلازی لوبولار
- سینه های متراکم
به گفته سایت Breastcancer.org زنان باید غربالگری سالانه ماموگرافی را از سن 40 سالگی شروع کنند.
در چه مواردی از سونوگرافی به جای ماموگرافی استفاده می شود؟
سونوگرافی نیز یک روش دیگر برای بررسی بافت سینه است؛ معمولا در موارد زیر ممکن است به جای تشخیص سرطان سینه با ماموگرافی، از سونوگرافی برای این کار استفاده شود:
- بیمار بافت سینه متراکم خاصی داشته باشد.
- ماموگرافی قادر به دیدن و بررسی دقیق بافت سینه نباشد.
- بیمار کمتر از 25 سال سن داشته باشد.
- بیمار باردار باشد. (ماموگرافی از اشعه برای تصویربرداری استفاده می‌کند، اما سونوگرافی با امواج صوتی این کار انجام میدهد؛ سونوگرافی برای جنین ایمن تر است.)
جواب ماموگرافی سینه چقدر طول میکشد؟
بلافاصله پس از انجام ماموگرافی، می‌توانید فعالیت های عادی خود را از سر بگیرید. ماموگرافی غربالگری، معمولاً حدود 15 تا 20 دقیقه طول میکشد؛ اما ماموگرافی تشخیصی ممکن است به دلیل نیاز به تصاویر اضافی، بیشتر طول بکشد. معمولا در عرض چند روز بعد از انجام ماموگرافی، نتایج آن را دریافت خواهید کرد.
گزارش ماموگرافی انجام شده، حاوی اطلاعاتی در مورد تراکم سینه شما خواهد بود، یعنی نشان می دهد، چه مقدار بافت فیبری و غده ای در سینه شما ، در مقایسه با بافت چربی وجود دارد؛ هرچه سینه های شما متراکم تر باشد، دیدن نواحی غیر طبیعی در ماموگرافی دشوارتر می‌شود؛ داشتن سینه های متراکم خطر ابتلا به سرطان سینه را نیز افزایش میدهد.
انجام ماموگرافی چه حسی دارد؟
انجام ماموگرافی برای اکثر زنان ناراحت کننده است؛ برخی از زنان آن را دردناک و آزاردهنده می‌دانند، با این حال، ماموگرافی فقط چند لحظه طول میکشد و ناراحتی به زودی تمام می‌شود. احساس شما در حین ماموگرافی به مهارت تکنسین، اندازه سینه ها و میزان فشار دادن آنها بستگی دارد؛ اگر در شرف پریود شدن هستید، ممکن است سینه های شما حساس تر باشد.
یک پزشک با آموزش خاص که رادیولوژیست نامیده می‌شود، عکس رادیوگرافی شما را، برای علائم اولیه سرطان سینه یا سایر مشکلات، بررسی می‌کند.
مزایا و معایب تشخیص سرطان سینه با ماموگرافی
ماموگرافی سینه های شما را در معرض مقادیر کمی اشعه قرار میدهد؛ اما به مراتب مزایای آن، بیشتر از آسیب‌های احتمالی قرار گرفتن در معرض اشعه است. اگر احتمال بارداری وجود دارد، حتما این موضوع را با پزشک خود، در میان بگذارید؛ اگرچه ماموگرافی به طور کلی در دوران بارداری بی خطر است، اما پزشکان معمولا توصیه می‌کنند در صورت عدم افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه، ماموگرافی غربالگری را به تعویق بیندازید.
ماموگرافی از سرطان سینه جلوگیری نمی‌کند، اما با تشخیص به موقع، جان انسان ها را نجات میدهد؛ همچنین نشخیص سرطان با ماموگرافی، به تعداد بیشتری از زنان تحت درمان کمک می کند تا بافت سینه های خود را حفظ کنند. در صورت تشخیص زودهنگام، سرطان های موضعی را می توان بدون نیاز به برداشتن پستان (ماستکتومی) درمان کرد.
خطر اصلی ماموگرافی، کامل نبودن آن است. بافت نرمال سینه می‌تواند توده های سرطانی را پنهان کند تا در ماموگرافی ظاهر نشود، که به این حالت منفی کاذب می‌گویند؛ همچنین ماموگرافی می‌تواند یک ناهنجاری ساده را با سرطان اشتباه بگیرد، که کاملا طبیعی بوده به آن مثبت کاذب می‌گویند.
جواب ماموگرافی مثبت کاذب، به معنای انجام آزمایشات بیشتر و بازدیدهای بعدی است و می‌تواند استرس زا باشد. برای کاهش این استرس، اغلب به چیزی بیش از ماموگرافی نیاز است؛ زنان باید خودآزمایی سینه انجام دهند، و توسط یک متخصص قابل اعتماد و باتجربه، به صورت منظم معاینه شوند. در برخی موارد، ممکن است شکل دیگری از تصویربرداری سینه، مانند ام آر آی سینه یا سونوگرافی نیز، تجویز شود؛ اما به‌طورکلی، ماموگرافی امروزی فقط شامل مقدار کمی تابش اشعه ایکس است که چندان نگران کننده نیست.
ماموگرافی سینه های دارای پروتز چگونه انجام می شود؟
حضور پروتز سینه می‌تواند تا حدی، دید کامل بافت سینه در حین ماموگرافی را، تحت تاثیر قرار دهد؛ با این حال، محل قرارگیری ایمپلنت نقش تعیین‌کننده‌ای در این موضوع دارد. ایده‌آل‌ترین حالت قرارگیری ایمپلنت در زیر عضلات قفسه سینه است؛ در این شرایط، تداخل ایمپلنت با تصاویر ماموگرافی، به حداقل می‌رسد و پزشک دید بهتری از بافت سینه خواهد داشت. در مقابل، قرارگیری ایمپلنت در بالای عضلات قفسه سینه می‌تواند احتمال ایجاد سایه و تداخل، در تصاویر ماموگرافی را افزایش دهد؛ این امر به خصوص در مورد ایمپلنت‌های بزرگ یا ایمپلنت‌هایی که از جنس سیلیکون هستند، بیشتر صدق می‌کند.
پروتزهای سینه، چه از نوع سیلیکونی و چه از نوع ژل، در تصاویر ماموگرافی به صورت توده‌های سفید و مات ظاهر می‌شوند؛ این موضوع می‌تواند تفسیر تصاویر، برای رادیولوژیست را دشوارتر کند و احتمال نیاز به عکس‌های اضافی یا سونوگرافی را افزایش دهد. بنابراین اگر ایمپلنت دارید، برای انجام ماموگرافی نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- به تکنسین ماموگرافی خود اطلاع دهید که ایمپلنت سینه دارید.
- اگر می‌توانید، سوابق ماموگرافی‌های قبلی خود را به همراه داشته باشید.
- در صورت امکان، ماموگرافی خود را در اولین هفته قاعدگی انجام دهید تا تورم و حساسیت سینه کمتر باشد.
نکات پایانی تشخیص سرطان سینه با ماموگرافی
ماموگرافی به عنوان ابزاری حیاتی در غربالگری و تشخیص سرطان سینه، نقشی کلیدی در حفظ سلامت زنان ایفا می‌کند؛ این روش نه تنها به شناسایی زودهنگام سرطان سینه در مراحل اولیه و قابل درمان آن کمک می‌کند، بلکه می‌تواند برای نظارت بر وضعیت بیماری‌های خوش‌خیم سینه، در طول زمان نیز، مورد استفاده قرار بگیرد
هرچند ماموگرافی کمی ناراحت‌کننده بوده و انتظار برای نتایج آن اضطراب‌آور است، اما به یاد داشته باشید که انجام منظم این معاینه در سن و فواصل زمانی توصیه شده توسط پزشک، گامی ضروری برای حفظ سلامت و نجات جان شما است. اگر در مورد خطر ابتلا به سرطان سینه یا فرآیند تشخیص سرطان سینه با ماموگرافی سوالی دارید، می‌توانید با پزشک متخصص خود، در این زمنیه صحبت کنید. او می‌تواند با ارائه اطلاعات دقیق و راهنمایی‌های لازم، به شما در درک بهتر این فرآیند و رفع نگرانی‌هایتان کمک کنند.
آدرس مطب: میدان آرژانتین خیابان الوند روبروی بیمارستان کسری بن بست آریا پلاک ۲ ساختمان پزشکان آریا طبقه اول
شماره تماس مطب: 02188732902
منابع:
