یکی از عوارض ماموپلاستی، که در موارد نادر می‌تواند رخ دهد، نکروز چربی و پوست در ناحیه جراحی است. منظور از نکروز بعد از ماموپلاستی، مرگ بافت‌هایی مانند چربی و پوست پستان است، که در طول جراحی دچار آسیب شده‌اند.
نکروز چربی، عمدتا یک ناهنجاری در ترمیم زخم به حساب می‌آید، که بعد از جراحی ماموپلاستی (کاهشی و افزایشی) و یا ماستوپکسی، رخ می‌دهد. این عارضه، اغلب در زیر نوک پستان یا نزدیکی آن دیده می‌شود. نکروز پوستی نیز ممکن است بعد از جراحی زیبایی پستان به وجود آید، که معمولا به دلیل آسیب به رگ‌های ناحیه جراحی و یا نازک شدن بیش از حد پوست، رخ می‌دهد!
در هر حال، توجه به علائم ظاهری مانند التهاب یا تغییر رنگ بعد از عمل ماموپلاستی، یکی از مهم‌ترین مراقبت‌هایی است که بیمار باید آن را جدی بگیرد! در صورت بروز هر یک از این تغییرات، لازم است مساله را با پزشک جراح خود در میان بگذارید.
تعریف انواع نکروز بعد از ماموپلاستی
مرگ بافتی یا نکروز بعد از ماموپلاستی، به دو صورت ممکن است رخ دهد؛ نکروز چربی و نکروز پوستی. نکروز پوستی، معمولا زمانی رخ می‌دهد که جراحی زیبایی پستان، به طور همزمان با ماستکتومی انجام گیرد؛ یعنی سینه بلافاصله پس از عمل ماستکتومی، با ایمپلنت یا فلپ بازسازی شود!
نکروز پوستی بعد از ماموپلاستی
گاهی در اثر تخریب‌های بافتی در محل جراحی، پوست سینه به درستی ترمیم نمی‌شود. این مساله، می‌تواند به آسیب رگ‌های خونی مربوط باشد، که عمل خونرسانی به سلول‌های پوستی را به درستی انجام نمی‌دهند. همچنین، ممکن است در طول عمل ماموپلاستی، پوست پستان بسیار نازک شده باشد. در چنین مواردی نیز عمل خونرسانی به پوست به درستی انجام نمی‌گیرد و قسمت‌هایی از پوست روی یک یا هر دو سینه، پوسته پوسته و یا پژمرده می‌شوند؛ این دقیقا همان نکروز پوست است که با مرگ سلول‌های پوستی همراه می‌شود.
نکروز چربی بعد از عمل ماموپلاستی
گاهی برای بازسازی پستان، از فلپ یعنی بافت‌هایی از بدن خود فرد استفاده می‌شود؛ اما در موارد نادر، این امکان وجود دارد که بخشی از چربی موجود در فلپ، اکسیژن کافی از طریق گردش خون دریافت نکند! چنین حالتی بعد از جراحی، باعث ایجاد بافت اسکار سفت و توده مانند در ناحیه جراحی می‌گردد. البته این وضعیت می‌تواند در سایر جراحی‌های زیبایی پستان، مانند ماموپلاستی کاهشی و افزایشی نیز رخ دهد.
اندازه توده از خیلی کوچک تا توده بزرگ متغیر است؛ حدود ۶ تا ۸ ماه زمان لازم است، تا فلپ نرم شده و تورم ناحیه پستان برطرف گردد. از این زمان به بعد، می‌توان وجود توده‌های چربی را بهتر حس کرد. این توده‌ها همان نکروز بعد از ماموپلاستی (از نوع نکروز چربی) هستند، که ممکن است به خودی خود برطرف شده و یا نیاز به درمان‌های تخصصی‌تر داشته باشند.
علت نکروز بعد از ماموپلاستی چیست؟
بسته به اینکه نکروز بعد از ماموپلاستی، از نوع نکروز پوستی یا چربی باشد، علل متفاوتی خواهند داشت که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
علل نکروز پوست بعد از جراحی ماموپلاستی
معمولا نکروز پوستی به یکی از دلایل زیر رخ می‌دهد:
- آسیب مستقیم به رگ‌های خونی در محل جراحی، که امری طبیعی به حساب می‌آید؛ مخصوصا در مواردی که پزشک ناچار است، بخش قابل توجهی از بافت پستان را خارج کند. مانند جراحی ماستکتومی، عمل ماستکتومی با حفظ نوک پستان، لامپکتومی، لیفت سینه یا ماستوپکسی و ماموپلاستی برای کوچک کردن سینه. دقت کنید که هر نوع برش در جراحی‌های یاد شده، باعث اختلال در خونرسانی می‌شود.
- عدم ترمیم و بهبود پوست سینه بعد از جراحی؛ این حالت عمدتا در مواردی رخ می‌دهد، که پزشک جراح در حین عمل، پوست سینه را بیش از حد نازک کرده باشد! یعنی در اصل، پوست پستان در اثر برداشتن بافت آن، بسیار نازک شده است.
- برش جراحی به خوبی بهبود پیدا نکند
- وجود یک لخته خون
- اختلال عملکرد میکروواسکولار؛ منظور زمانی است که رگ‌های خونی بسیار ظریف، کارایی لازم را نداشته و میزان جریان خون به ناحیه جراحی را کاهش می‌دهند.
- کشیدگی بیش از حد بافت‌هایی که به یکدیگر متصل شده‌اند؛ همچنین، کشش زخم که باعث کشیدگی رگ‌های خونی و انسداد آن‌ها می‌شود و در نهایت، جریان خون را کاهش می‌دهد.
علت نکروز چربی بعد از عمل ماموپلاستی
علت اصلی نکروز چربی نیز کاهش جریان خون به سمت سلول‌های چربی در بافت پستان است، که منجر به سفت شدن این سلول‌ها و ایجاد توده‌های چربی می‌گردد. توده‌های کوچک، معمولا به خودی خود برطرف می‌شوند؛ اما توده‌های چربی با اندازه بزرگ، ممکن است احساس درد نسبتا شدید برای شخص، در پی داشته باشند.
علائم نکروز بعد از ماموپلاستی چیست؟
علائم نکروز بعد از ماموپلاستی، چه برای جراحی کوچک یا بزرگ کردن پستان و چه برای عمل ماستوپکسی، یکسان هستند؛ از مهم‌ترین نشانه‌های نکروز پوستی بعد از جراحی بازسازی سینه یا ماموپلاستی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قرمزی و حساسیت در ناحیه جراحی
- ایجاد تاول
- وجود تورم در ناحیه برش
- تغییر رنگ پوست به قهوه‌ای تیره، آبی تیره یا سیاه
- ایجاد دلمه در محل جراحی
- باز ماندن زخم و عدم بهبود آن
- تب داشتن
در مورد علائم نکروز چربی بعد از عمل ماموپلاستی نیز می‌توان به نشانه‌هایی مانند احساس درد، جمع شدن نوک پستان و ایجاد توده در سینه اشاره کرد. همچنین، پوست پستان در اطراف توده چربی، ضخیم، قرمز، کبود یا فرو رفته می‌شود. در موارد خیلی حاد ممکن است مایع زرد رنگ از برش جراحی، به سمت بیرون نشت کند! این مساله بسیار اهمیت دارد و باید در اسرع وقت توسط پزشک جراح، ارزیابی شود؛ چون ممکن است نشانه‌ای از عفونت نیز باشد، که در این صورت، باید در اسرع وقت درمان گردد!
چگونه از نکروز بعد از ماموپلاستی پیشگیری کنیم؟
اصلی‌ترین روشی که می‌توان برای پیشگیری از نکروز بعد از ماموپلاستی به کار برد، این است که در انتخاب جراح خود، نهایت دقت را به خرج دهید! در واقع، هر چه میزان تجربه و مهارت پزشک جراح ماموپلاستی بیشتر باشد، امکان این که آسیب‌ها و تخریب‌های بافتی رخ دهد، کمتر خواهد بود. در نتیجه، نکروز بعد از ماموپلاستی با احتمال کمتری بروز می‌کند. با این حال، رعایت مراقبت‌های بعد از ماموپلاستی، مطابق با دستور پزشک، می‌تواند از بروز نکروز جلوگیری کند؛ این مراقبت‌ها به قرار زیر هستند:
- در هنگام انتخاب ایمپلنت برای بازسازی پستان، اندازه مناسب را انتخاب کنید؛ ایمپلنت خیلی بزرگ، فشار بیشتری بر پوست شکننده وارد می‌کند.
- از کشیدن سیگار قبل از جراحی و بعد از آن خودداری کنید؛ زیرا سیگار کشیدن، بهبودی زخم‌ها را به تعویق می‌اندازد، رگ‌های خونی را مسدود می‌کند و سطح اکسیژن خون را کاهش خواهد داد. در نتیجه، سیگاری‌ها ایمنی کمتری در مقابل نکروز بعد از ماموپلاستی خواهند داشت.
- مراقبت از زخم، که از بروز عفونت جلوگیری کرده و به بهبود جریان خون در پوست کمک می‌کند.
- پرهیز از نوشیدن الکل؛ زیرا مصرف بیش از حد الکل، توانایی بدن برای ترمیم و بهبودی بعد از جراحی زیبایی پستان را کاهش می‌دهد.
- بانداژ خود را به طور مرتب تعویض کنید.
روش‌های درمان نکروز بعد از ماموپلاستی
برای درمان نکروز بعد از ماموپلاستی، راهکارهای مختلفی وجود دارند؛ اما اگر نکروز پوستی یا چربی به مقدار کمی باشد، می‌تواند به صورت خود به خود درمان شود. با این حال، حتما باید جراح را در جریان بگذارید؛ زیرا ممکن است بافت‌های مرده، به برش نیاز داشته باشند و یا تجویز آنتی بیوتیک، به درمان سریع‌تر نکروز بعد از ماموپلاستی کمک کند.
برای نکروز پوستی گسترده، بافت مرده باید از طریق جراحی برداشته شود. گاهی برای جایگزین کردن پوست مرده، بافت سالم از قسمت‌های دیگر بدن، برداشته می‌شود. برای بیمارانی که به عفونت در محل جراحی مبتلا شده‌اند، جراح باید ایمپلنت یا فلپ بافتی را بردارد!
راه دیگری که برای درمان نکروز پوست بعد از عمل ماموپلاستی، به کار گرفته می‌شود، اکسیژن درمانی هیپرباریک (HBOT) است؛ یعنی شخص باید در یک محفظه اشباع از اکسیژن خالص، استراحت کرده و با تنفس صحیح، اکسیژن اضافی را به بافت آسیب دیده منتقل کند.
درمان نکروز چربی بعد از جراحی ماموپلاستی
در صورتی که نکروز چربی، ناحیه بزرگی را در بر بگیرد، می‌تواند دردناک باشد و بافت سینه را مخدوش کند. در این حالت، پزشک جراح باید بافت آسیب دیده را بردارد، که معمولا برای این کار، یک برش در ناحیه نکروز ایجاد شده و سپس با کمک لیپوساکشن، توده چربی خارج می‌شود.
گاهی ممکن است فرورفتگی در ناحیه نکروز چربی، عمیق یا گسترده باشد! برای این گونه موارد، جراح می‌تواند اقدامات زیر را انجام دهد:
- بافت‌های سینه را جابجا کند تا فرورفتگی ایجاد شده، پر شود.
- یک بازسازی محدود، با کمک یک فلپ کوچک در ناحیه فرو رفته، انجام دهد.
- با کمک پیوند چربی یا تزریق چربی، ناحیه خالی را پر کند.
سخن پایانی
نکروز بعد از ماموپلاستی، در اثر کاهش جریان خون به پوست یا سلول‌های چربی پستان، ایجاد می‌شود. برای پیشگیری از بروز این عارضه، باید حتما به یک پزشک ماهر و مجرب مراجعه کنید، تا احتمال تخریب بافتی را به حداقل برسانید. همچنین، پرهیز از کشیدن سیگار، نوشیدن الکل و مراقبت از زخم محل جراحی، می‌تواند از بروز نکروز پیشگیری کند. نکروز خفیف نیازی به درمان ندارد؛ اما نکروزهای بزرگ و گسترده، باید از طریق جراحی درمان شوند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید از دکتر وحید حریری، کمک بگیرید.
