لوگو سایت دکتر حریری
دکتر وحید حریری جراح سینه
عود سرطان سینه

عود سرطان سینه

سرطان سینه عود کننده سرطان سینه ای است که پس از درمان اولیه عود می کند. اگرچه درمان اولیه با هدف از بین بردن تمام سلول های سرطانی است، ممکن است تعداد کمی از درمان طفره رفته و زنده بمانند. این سلول های سرطانی کشف نشده تکثیر می شوند و تبدیل به سرطان سینه عود کننده می شوند. در این مقاله به عوامل خطر و علت عود سرطان سینه می پردازیم که بسیار حائز اهمیت می باشد.

مشاوره تلفنی پستان با دکتر حریری

علت عود سرطان سینه چیست؟

سرطان سینه عودکننده ممکن است ماهها یا سالها پس از درمان اولیه شما رخ دهد. سرطان ممکن است در همان محل سرطان اصلی عود کند (عود موضعی)، یا ممکن است به سایر نقاط بدن شما سرایت کند (عود دور). یادگیری سرطان سینه عودکننده ممکن است سخت تر از تشخیص اولیه باشد. اما داشتن سرطان سینه مکرر دور از امید نیست.

درمان ممکن است سرطان عود کننده پستان موضعی، منطقه ای یا دور را از بین ببرد. حتی اگر درمان ممکن نباشد، درمان ممکن است بیماری را برای مدت طولانی کنترل کند. سرطان سینه عودکننده زمانی اتفاق می‌ افتد که سلول‌ هایی که بخشی از سرطان پستان اصلی شما بودند از تومور اصلی جدا شده و در نزدیکی سینه یا در قسمت دیگری از بدن شما پنهان می‌ شوند.

بعدها این سلول ها دوباره شروع به رشد می کنند. شیمی درمانی سرطان سینه، پرتودرمانی، هورمون درمانی یا سایر درمان هایی که ممکن است پس از اولین تشخیص سرطان سینه دریافت کرده باشید، برای از بین بردن سلول های سرطانی باقیمانده پس از جراحی بوده است. اما گاهی اوقات این درمان ها قادر به از بین بردن تمام سلول های سرطانی نیستند. گاهی اوقات سلول‌ های سرطانی ممکن است برای سال‌ ها بدون ایجاد آسیب باقی بمانند.

اگر تمایل دارید بدانید که برای درمان سرطان سینه شیمی درمانی بهتر است یا پرتو درمانی بر روی متن لینک داده شده کلیک کنید.

سپس اتفاقی می افتد که سلول ها را فعال می کند، بنابراین رشد می کنند و به سایر قسمت های بدن گسترش می یابند، اما مشخص نیست دقیقا چرا این اتفاق می افتد.

احتمال عود سرطان سینه چقدر است؟

برای بازماندگان سرطان سینه، عواملی که خطر عود را افزایش می دهند عبارتند از:

یافتن سرطان در غدد لنفاوی مجاور در زمان تشخیص اولیه، خطر عود سرطان را افزایش می دهد.

  • اندازه تومور بزرگتر

افرادی که تومورهای بزرگتر دارند، بیشتر در معرض خطر عود سرطان سینه هستند.

  • حاشیه های تومور مثبت یا بسته

در طول جراحی سرطان سینه، جراح سعی می کند سرطان را همراه با مقدار کمی از بافت طبیعی که آن را احاطه کرده است، خارج کند. یک آسیب شناس لبه های بافت را برای جستجوی سلول های سرطانی بررسی می کند. اگر هنگام بررسی زیر میکروسکوپ مرزها عاری از سرطان باشند، این یک حاشیه منفی در نظر گرفته می شود. اگر هر قسمت از مرز دارای سلول های سرطانی باشد (حاشیه مثبت)، یا حاشیه بین تومور و بافت طبیعی نزدیک باشد، خطر عود سرطان سینه افزایش می یابد.

احتمال عود سرطان سینه

  • عدم پرتودرمانی

به دنبال لامپکتومی اکثر افرادی که لامپکتومی (برش موضعی گسترده) را برای سرطان سینه انتخاب می کنند، برای کاهش خطر عود، تحت پرتودرمانی سینه قرار می گیرند. افرادی که تحت پرتودرمانی قرار نمی‌گیرند، خطر عود موضعی سرطان سینه را افزایش می‌ دهند.

  • سن کمتر

افراد جوان‌ تر، به‌ ویژه افراد زیر 35 سال در زمان تشخیص اولیه سرطان سینه، با خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه مکرر روبرو هستند.

  • سرطان سینه التهابی

افراد مبتلا به سرطان سینه التهابی در معرض خطر بیشتری برای عود موضعی هستند.

  • عدم درمان غدد درون ریز برای سرطان پستان گیرنده هورمونی مثبت

در افرادی که نوع خاصی از سرطان سینه دارند، عدم دریافت درمان غدد درون ریز می تواند خطر عود را افزایش دهد.

  • سلول های سرطانی با ویژگی های خاص

اگر سرطان سینه منفی سه گانه داشتید، ممکن است خطر عود سرطان سینه را افزایش دهید. سلول های منفی سه گانه سرطان سینه گیرنده های استروژن یا پروژسترون ندارند و پروتئینی به نام HER2 بیش از حد تولید نمی کنند.

  • چاقی

داشتن شاخص توده بدنی بالاتر خطر عود را افزایش می دهد.

احتمال عود سرطان سینه بعد از شیمی درمانی

شیمی درمانی برای سرطان سینه می تواند به کند کردن رشد سرطان، کوچک کردن تومور و افزایش شانس بهبودی کمک کند. اینکه آیا پزشک شیمی درمانی را توصیه می کند یا نه بستگی به منبع قابل اعتماد نوع سرطانی که فرد دارد و اینکه آیا درمان های دیگری مانند جراحی یا پرتودرمانی دریافت می کند یا خیر، دارد.

اما اگر برای درمان سرطان سینه اگر شیمی درمانی نکنیم چه می شود و چه عوارضی در انتظار ما است را در مقاله ما که لینک داده شده بخوانید.

پزشکان ممکن است سن، سلامت کلی، سایر مسائل پزشکی و ترجیحات شخصی فرد را نیز در نظر بگیرند. طبق گزارش انجمن سرطان آمریکا، میزان بقای کلی سرطان سینه پس از 5 سال 90٪ منبع قابل اعتماد است. با این حال، مدت زمان زنده ماندن یک فرد به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله سلامت کلی او و نوع سرطانی که دارد. در برخی از سرطان ها، شیمی درمانی نمی تواند سرطان را به تنهایی درمان کند.

اما می تواند در ترکیب با انواع دیگر درمان کمک کند. پس از انجام جراحی برای برداشتن سرطان سینه، پزشک ممکن است شیمی درمانی را برای از بین بردن سلول های سرطانی کشف نشده و کاهش خطر عود سرطان توصیه کند که به عنوان شیمی درمانی کمکی شناخته می شود. شیمی درمانی از داروها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. با این حال، شیمی درمانی همچنین می تواند سلول های سالم را از بین ببرد، به این معنی که ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی شدید شود.

سرطان سینه و عود آن

به همین دلیل، پزشکان باید بین خطرات و مزایای شیمی درمانی تعادل ایجاد کنند. آنها ممکن است قبل از شروع شیمی درمانی نیاز به گسترش درمان های شیمی درمانی یا رفع سایر نگرانی ها داشته باشند. انواع درمان ها، از جمله شیمی درمانی، می توانند در بهبود نتایج سرطان سینه نقش داشته باشد، خطر عود مجدد سرطان را کاهش دهند و احتمال بقا را بهبود می بخشند.

در اکثر موارد شیمی درمانی کمکی، فرد به مدت 3 تا 6 ماه به شیمی درمانی نیاز خواهد داشت، با دوره هایی از درمان که ممکن است چند هفته طول بکشد و پس از آن طی دوره هایی استراحت کند. در برخی موارد، پزشک ممکن است چندین دارو را بسیار نزدیک به هم توصیه کند تا خطر بازگشت تومور را کاهش دهد.

سرطان سینه بعد از چند سال عود می کند؟

در طی عمل جراحی برای برداشتن سرطان پستان در مراحل اولیه، جراحان تمام سرطان هایی را که می توانند ببینند حذف می کنند. در برخی موارد، ممکن است سلول‌ های منفرد در جریان خون در گردش باشند یا در استخوان‌ ها یا مکان‌ های دیگر بدن پنهان شوند. این سلول ها ممکن است غیرفعال باشند و رشد نکنند، یا چیزی که پزشکان آن را غیر فعال می نامند. اما در آینده ممکن است سلول ها شروع به رشد کرده و عود کنند.

زمان عود سرطان سینه

پزشکان پس از جراحی درمان هایی مانند هورمون درمانی، شیمی درمانی و درمان های هدفمند را برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده و کاهش خطر عود تجویز می کنند. سرطان سینه عودکننده ممکن است ماهها یا سالها پس از درمان اولیه شما رخ دهد. اکثر عودهای موضعی سرطان سینه در عرض پنج سال پس از لامپکتومی رخ می دهد. با انجام پرتودرمانی پس از آن می توانید خطر خود را کاهش دهید. با این درمان ترکیبی، 3 تا 15 درصد احتمال عود سرطان سینه در طی 10 سال وجود دارد.

خطر عود سرطان پستان در مراحل اولیه 10 سال یا بیشتر پس از تشخیص با اندازه سرطان، تعداد غدد لنفاوی حاوی سرطان و اینکه آیا سرطان گیرنده استروژن مثبت است یا خیر مرتبط است. یک مطالعه دانمارکی نشان داد که عود سرطان سینه تا 32 سال پس از تشخیص رخ می دهد. این اولین بار است که تحقیقات نشان می دهند که خطر عود سرطان سینه بیش از 30 سال طول می کشد. پزشکان برای تخمین خطر عود برای هر فرد بسیار سخت کار می کنند. آنها از این تخمین برای تنظیم یک برنامه درمانی استفاده می کنند که می توانید بعد از جراحی شروع کنید تا خطر عود را تا حد ممکن پایین نگه دارید.

خطر عود برای هر فردی که سرطان پستان در مراحل اولیه تشخیص داده می شود منحصر به فرد است و به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

  • اندازه سرطان
  • مرحله سرطان
  • تعداد غدد لنفاوی مثبت (غدد لنفاوی حاوی سرطان مثبت نامیده می شوند)
  • وضعیت گیرنده هورمون
  • وضعیت HER2
  • سن در هنگام تشخیص

علائم عود سرطان سینه

علائم و نشانه های سرطان سینه عود کننده بسته به محل بازگشت سرطان متفاوت است.

  • عود موضعی

در عود موضعی، سرطان در همان ناحیه سرطان اصلی شما دوباره ظاهر می شود. اگر تحت عمل لامپکتومی قرار گرفته اید، سرطان ممکن است در بافت باقیمانده سینه عود کند. اگر تحت عمل ماستکتومی قرار گرفته اید، سرطان ممکن است در بافتی که دیواره قفسه سینه را می پوشاند یا در پوست عود کند. علائم و نشانه های عود موضعی در همان سینه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • یک توده جدید در سینه یا ناحیه نامنظم سفتی
  • تغییر در پوست سینه شما
  • التهاب پوست یا ناحیه قرمزی
  • ترشحات نوک سینه

علائم و نشانه‌ های عود موضعی روی دیواره قفسه سینه پس از ماستکتومی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • یک یا چند ندول بدون درد روی یا زیر پوست دیواره قفسه سینه شما
  • ناحیه جدیدی از ضخیم شدن در امتداد یا نزدیک اسکار ماستکتومی
  • عود منطقه ای

علائم عود سرطان سینه

عود منطقه ای سرطان پستان به این معنی است که سرطان در غدد لنفاوی مجاور عود کرده است. علائم و نشانه‌ های عود منطقه‌ ای ممکن است شامل یک توده یا تورم در غدد لنفاوی در یکی از این مناطق واقع شده باشد:

  • زیر بازو
  • نزدیک استخوان ترقوه
  • در شیار بالای استخوان ترقوه
  • در گردن
  • عود دور

عود دور (متاستاتیک) به این معنی است که سرطان به نقاط دورتر بدن، معمولاً استخوان ها، کبد و ریه ها سفر کرده است. علائم و نشانه‌ های آن عبارتند از:

  • درد مداوم و شدید، مانند درد قفسه سینه، کمر یا لگن
  • سرفه‌ های مداوم
  • دشواری در تنفس
  • از دست دادن اشتها
  • کاهش وزن بدون تلاش
  • سردردهای شدید
  • تشنج

چگونه از عود سرطان سینه جلوگیری کنیم؟

استراتژی هایی که با کاهش خطر عود سرطان سینه مرتبط در نظر گرفته شده اند عبارتند از:

  • هورمون درمانی

در صورت ابتلا به سرطان پستان با گیرنده هورمونی مثبت، مصرف هورمون درمانی پس از درمان اولیه ممکن است خطر عود را کاهش دهد. هورمون درمانی ممکن است حداقل برای پنج سال ادامه یابد.

  • شیمی درمانی

برای افراد مبتلا به سرطان سینه که خطر عود سرطان در آنها افزایش یافته است، نشان داده شده است که شیمی درمانی احتمال عود سرطان را کاهش می دهد و کسانی که شیمی درمانی می شوند عمر طولانی تری دارند.

  • پرتو درمانی

افرادی که برای درمان سرطان سینه خود عمل نگهداری سینه انجام داده اند و افرادی که تومور بزرگ یا سرطان التهابی سینه داشته اند، در صورت درمان با پرتودرمانی، احتمال عود سرطان کمتری دارند.

پیشگیری از عود سرطان سینه

  • درمان هدفمند

اگر سرطان شما پروتئین HER2 اضافی تولید کند، داروهایی که آن پروتئین را هدف قرار می دهند می توانند به کاهش احتمال عود سرطان کمک کنند.

  • داروهای استخوان ساز

مصرف داروهای استخوان ساز خطر عود سرطان در استخوان ها (متاستاز سرطان سينه به استخوان) را در افرادی که خطر عود سرطان سینه در آنها افزایش می یابد، کاهش می دهد.

  • حفظ وزن سالم

حفظ وزن سالم ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه مکرر کمک کند.

  • ورزش کردن

ورزش منظم ممکن است خطر عود سرطان سینه را کاهش دهد.

  • انتخاب یک رژیم غذایی سالم

روی گنجاندن مقدار زیادی سبزیجات، میوه ها و غلات کامل در رژیم غذایی خود تمرکز کنید.

درمان عود سرطان سینه

پس از پایان درمان سرطان سینه، پزشک احتمالاً برنامه ای از معاینات بعدی را برای شما ایجاد می کند. در طول معاینات بعدی، پزشک شما علائم یا نشانه های عود سرطان را بررسی می کند. همچنین می توانید هر گونه نشانه یا نشانه جدید را به پزشک خود گزارش دهید. در صورت مشاهده هر گونه علائم و نشانه های مداوم که شما را نگران می کند، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید.

درمان عود سرطان سینه

  • درمان عود موضعی

درمان عود موضعی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله درمان هایی که قبلا انجام داده اید:

  • جراحی

اگر جراحی حفظ پستان (که به عنوان برداشت گسترده موضعی یا لامپکتومی نیز شناخته می شود) انجام داده اید، معمولاً ماستکتومی به شما پیشنهاد می شود. برای برخی از افراد ممکن است امکان تکرار برداشتن موضعی گسترده وجود داشته باشد. اگر قبلا ماستکتومی کرده اید، ممکن است جراحی برای برداشتن نواحی آسیب دیده امکان پذیر باشد. غدد لنفاوی مجاور نیز ممکن است برداشته شوند. دکتر وحید حریری، جراح پستان و فلوشیپ جراحی زیبایی، جزو نادر جراحان پلاستیک است که در زمینه سرطان پستان نیز به کار مشغول گردیده است و تجربه و دانش بالایی در زمینه بیماری های پستان و جراحی ماستکتومی دارد.

  • رادیوتراپی

رادیوتراپی معمولاً تنها یک گزینه است که قبلاً در همان ناحیه رادیوتراپی نکرده باشید. روشی که رادیوتراپی برای عود بیماری داده می شود مشابه روشی است که به فردی که تازه تشخیص داده شده است. در صورت عدم امکان جراحی ممکن است رادیوتراپی ارائه شود.

  • هورمون درمانی

اگر سرطان گیرنده استروژن مثبت باشد، ممکن است هورمون درمانی به شما پیشنهاد شود.

  • شیمی درمانی

مشخص نیست که در صورت داشتن عود موضعی شیمی درمانی چقدر برای شما مفید خواهد بود، اما ممکن است در برخی موارد ارائه شود. اگر قبلاً شیمی درمانی کرده اید، ممکن است از داروهای شیمی درمانی مختلف استفاده شود.

  • درمان هدفمند

درمان های هدفمند گروهی از داروها هستند که از رشد و گسترش سرطان جلوگیری می کنند. پرکاربردترین درمان های هدفمند برای سرطان سینه HER2 مثبت است.

  • درمان سرطان پستان پیشرفته موضعی

سرطان سینه پیشرفته موضعی گاهی اوقات عود منطقه ای نامیده می شود. اگر سرطان سینه به دیواره قفسه سینه یا پوست پستان یا غدد لنفاوی اطراف سینه، گردن و زیر استخوان سینه گسترش یافته باشد، اما به سایر نواحی بدن سرایت نکرده باشد، سرطان پستان پیشرفته محلی نامیده می شود. گاهی اوقات سرطان سینه زمانی که برای اولین بار تشخیص داده می شود به صورت موضعی پیشرفته است. تصور می‌ شود افرادی که سرطان پستان محلی پیشرفته دارند، در مقایسه با افرادی که سرطان سینه مرحله 1 یا 2 دارند، در معرض خطر بیشتری برای گسترش سلول‌های سرطانی به سایر نواحی بدن هستند.

درمان سرطان پستان پیشرفته موضعی (عود منطقه ای) احتمالاً شامل درمانی است که کل بدن را تحت تأثیر قرار می دهد که به عنوان درمان سیستمیک شناخته می شود. این درمان ممکن است شامل شیمی درمانی، هورمون درمانی یا درمان هدفمند باشد:

  • شیمی درمانی

اگر قبلاً شیمی درمانی کرده اید، ممکن است این بار داروهای شیمی درمانی مختلفی به شما پیشنهاد شود.

  • هورمون درمانی

اگر سرطان گیرنده استروژن مثبت باشد، ممکن است هورمون درمانی به شما پیشنهاد شود. اگر در زمان بازگشت سرطان از قبل هورمون درمانی می‌کردید، ممکن است پزشک شما داروی دیگری را تجویز نماید.

  • درمان هدفمند

درمان های هدفمند گروهی از داروها هستند که از رشد و گسترش سرطان جلوگیری می کنند. پرکاربردترین درمان های هدفمند برای سرطان سینه HER2 مثبت است. با این حال، درمان های هدفمند دیگری برای درمان سرطان پستان پیشرفته موضعی که HER2 منفی است در دسترس است.

  • رادیوتراپی و جراحی

اگر سلول های سرطانی در غدد لنفاوی بالا یا زیر استخوان ترقوه، زیر استخوان سینه یا بین دنده ها یافت شوند، ممکن است رادیوتراپی به شما پیشنهاد شود. معمولاً در این شرایط نمی توان سرطان را با استفاده از جراحی برداشت. اگر عود بر روی عضلات دیواره قفسه سینه تأثیر گذاشته باشد، ممکن است جراحی و همچنین رادیوتراپی پیشنهاد شود.

هنگامی که عود روی پوست سینه تأثیر می گذارد، درمان معمولاً شامل درمان سیستمیک است. ممکن است جراحی یا رادیوتراپی نیز ارائه شود، اما این به میزان پوست آسیب دیده، موقعیت آن و هر نوع درمان رادیوتراپی قبلی که داشته اید بستگی دارد. ممکن است به برخی از افراد مبتلا به سرطان پستان پیشرفته موضعی، الکتروشیمی درمانی، که ترکیبی از دوز پایین داروی شیمی درمانی با تکانه های الکتریکی است، پیشنهاد شود.

  • درمان سرطان پستان ثانویه

گاهی اوقات سلول های سرطانی پستان می توانند از سرطان اولیه در پستان به سایر قسمت های بدن گسترش یابند. به این سرطان سینه ثانویه یا متاستاتیک می گویند. سرطان پستان ثانویه معمولاً استخوان ها، ریه ها، کبد و مغز را درگیر می کند. اگر سرطان سینه به قسمت دیگری از بدن گسترش یافته باشد، کنترل و بهبود علائم آن امکان پذیر است اما به طور کامل درمان نمی شود.

هدف از کنترل سرطان پستان ثانویه شامل این موارد هستند:

  • کنترل و کاهش سرعت گسترش سرطان
  • تسکین علائم
  • حفظ سلامت و تندرستی
  • بهترین کیفیت زندگی را تا زمانی که ممکن است به شما بدهد.

جمع بندی

عود سرطان سینه سرطانی است که پس از درمان پس از مدتی که سرطان قابل تشخیص نبود، عود کرده است. عود می تواند ماه ها یا سال ها پس از درمان سرطان اصلی سینه اتفاق بیفتد. در طول جراحی برای برداشتن سرطان پستان اصلی، جراح تمام قسمت های سرطانی را که می توان دید و احساس کرد، خارج می کند. اما تست های سرطان به اندازه کافی برای شناسایی سلول های سرطانی منفرد یا گروه هایی از چند سلول سرطانی که ممکن است پس از جراحی باقی بمانند، حساس نیستند. این امکان وجود دارد که گروه کوچکی از سلول ها پس از جراحی از پرتودرمانی و شیمی درمانی جان سالم به در ببرند. حتی یک سلول سرطانی که پس از درمان باقی مانده است، ممکن است قادر به تکثیر و رشد به تومور باشد. سرطانی که در سینه مقابل و بدون سرطان در قسمت دیگری از بدن یافت می‌ شود، احتمالاً یک سرطان جدید است، نه عود.

دکتر وحید حریری متخصص پروتز سینه

متخصص جراحی سرطان پستان و جراحی زیبایی پستان

فلوشیپ جراحی پلاستیک دانشگاه علوم پزشکی تهران

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *